Het is een drukte van belang op locatie De Plek in Den Haag Loosduinen; de voorbereidingen voor de themamiddag Weet jij waar je vandaan komt zijn in volle gang. Kinderen en jongeren maken hier kennis met Kompa Nanzi, een mythische spin uit West-Afrikaanse en Caribische volksverhalen en er is dans, rap en muziek. Zo leren ze op laagdrempelige wijze over het slavernijverleden.
Sinds 2018 zetten de Caribbean Angels zich in voor een betrokken samenleving door themaprojecten te initiëren waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en van elkaar leren. Een van die projecten is het activiteitenprogramma Schreeuw naar vrijheid ondersteund door het Fonds via de subsidieregeling Herdenkingsjaar Slavernijverleden.
Naast de themamiddag Weet jij waar je vandaan komt worden activiteiten als een Tula-herdenking, dialoogtafels en jeugdactiviteiten rondom herkomst door het jaar heen binnen dit project georganiseerd. Bevlogen vertellen penningmeester Sharline van den Bijtel de Windt en de andere vier Angels uit het bestuur waarom aandacht voor dit thema, bij jong en oud, zo belangrijk is en hoe ze hieraan invulling geven.
Sharline van den Bijtel de Windt‘Door dit stuk geschiedenis te delen en in alle openheid te bespreken leren we elkaars cultuur en afkomst beter te begrijpen.’
Belang van je afkomst
Vandaag hier op De Plek vertelt Wijnand ‘Anansi’ Stomp op beeldende wijze het verhaal over het slavernijverleden via Kompa Nanzi, de spin, aan kinderen en jongeren. Gevolgd door een buitenoptreden van jonge dansers. Rapper Fabian Marten, alias Huizbaaz, is ook te horen en presenteert de middag. Sharline: ‘Fabian betekent veel voor jongeren; ze accepteren hem. Hij kan een verhaal overbrengen en ze aan het denken zetten.’
Fabian: ‘Toen Sharline mij benaderde voor de presentatie en een optreden, zei ik gelijk ja. Het slavernijverleden gaat ook over mij. Als je weet waar je vandaan komt dan begrijp je ook beter waarom je je op een bepaalde manier gedraagt of moeite hebt met dingen.
Ik realiseerde me dat niet alleen de opvoeding hierin bepalend is maar dat het veel dieper zit, dat het afstamt van de slavernij. Zo werd er bijvoorbeeld gebruik gemaakt van slavendrijvers uit de eigen gemeenschap. Zij gingen straffen uitdelen, dat creëerde een diep gevoel van wantrouwen. Dit werkt nu nog door.’
‘Ik houd ervan om jongeren te motiveren. Ik heb veel zelf moeten doen in het leven; veel fouten gemaakt om iets te leren en dat is niet altijd nodig. Het is fijn om een mentor te hebben, iemand die je vertrouwt en verder helpt.’
‘Weet jij waar je vandaan komt; dat is een vraag die we moeten blijven stellen voor begrip en respect naar elkaar.’
Schreeuw naar vrijheid
Nederland schafte 150 jaar geleden officieel de slavernij af, maar de tot slaaf gemaakten moesten nog 10 jaar doorwerken. Sharline: ‘Het is belangrijk dat te vieren. Tula, de leider van de slavenopstand, was onze nationale held. Als je eenmaal weet wie je bent, weet je ook waar je naartoe kunt. Zeker jongeren met roots in het Caribisch deel van het Koninkrijk weten dat vaak niet, ze missen dat stuk geschiedenis, de cultuur, de taal.’
Thuis werd er door hun ouders nauwelijks over het slavernijverleden gesproken, vertellen de Angels. ‘Nu er zoveel aandacht voor is, kunnen we het niet laten liggen. We zijn op zoek gegaan naar meer informatie. Als erover gesproken wordt, kunnen mensen het verwerken’. Daarom startte de stichting afgelopen najaar het project Schreeuw naar vrijheid rondom het thema herdenkingsjaar slavernijverleden.
Sharline is de motor achter de stichting. Zij schrijft de projectplannen, vraagt aandacht en zoekt financiering bij fondsen en gemeenten. 'Maar de invulling bedenken we altijd met elkaar. Je kunt niks alleen doen. We betrekken ook altijd professionals bij de verschillende activiteiten en werken graag met verschillende nationaliteiten.’
‘Elke activiteit binnen het programma Schreeuw naar vrijheid heeft ook zo zijn eigen vorm en publiek’, vertelt Sharline. Tijdens de Tula-herdenking, in oktober, blikte een oude dame uit Curaçao terug op tradities, zoals begrafenissen. Maar ook het verhaal van de tot slaaf gemaakte Luckey van Sint Maarten, later bekend als One-Tete Lohkay, maakte indruk. Haar borst werd geamputeerd na de derde vluchtpoging. Tulatafels lenen zich bij uitstek voor dialoog. Je zit tegenover elkaar en gaat onder leiding van een moderator in gesprek.
Eind maart is er in theater Amara, Den Haag, een Caribische markt met verkoop van zelfgemaakte producten. Er is zang, dans, en een workshop maramentu di lensu over de traditionele hoofddoek. Het delen van je cultuur en afkomst levert in zo’n setting zoveel mooie, nieuwe ontmoetingen op. Er ontstaat begrip.
Sharline: ‘Om publiek te trekken voor de activiteiten ga ik gewoon naar bars, feesten, buurthuizen, scholen om te flyeren; ik kom echt overal.' Ook werken we samen met bewonersorganisaties. Zij bieden locaties aan en we maken gebruik van hun contacten en netwerk.
Daarnaast is de gemeente behulpzaam bij het verspreiden van flyers. Hierdoor kwamen er bijvoorbeeld op de Tulatafels Tweede Kamerleden af. Maar ook de gevolmachtigde ministers van de Caribische landen van het Koninkrijk nodigt Sharline uit. ‘Het is belangrijk dat zij komen en zien wat er gebeurt. Dat dragen zij ook weer uit.’
‘Zo creëren we breed draagvlak en maken gebruik van elkaars netwerken.’
Meedoen aan de samenleving
De Caribbean Angels begonnen ooit met een voorstelling over babbeltrucs voor een heel divers publiek. Ze ontvingen hiervoor de nominatie ‘Hagenees van het jaar’. Vanuit die maatschappelijke betrokkenheid zijn de Angels verder gaan denken wat ze konden betekenen. Sharline: ‘Al gauw organiseerden we allerlei activiteiten rondom thema’s als: ‘het vergeten kind’, eenzaamheidsbestrijding, omgaan met geld, diabetes, dementie en nu dus het herdenkingsjaar slavernijverleden.’
Dat mensen mee kunnen doen in de samenleving is hun belangrijkste motivatie. ‘We kijken wat er leeft; we proberen een luisterend oor te zijn’. Dat kan voor de Caribische gemeenschap zijn, maar ook voor de Chinese gemeenschap, of wie dan ook. Op basis daarvan organiseren ze activiteiten. ‘Ik merk aan het eind van elk initiatief hoe blij mensen ermee zij. Ze vragen gelijk: wat wordt jullie volgende activiteit?’
Voordat de Caribbean Angels uitvliegen voor het middagprogramma nog een laatste vraag: Wat betekent vrijheid voor jullie persoonlijk? Sharline: ‘Dat je je voelt als een vis in het water, als een vogel in de lucht’. De Angels vullen aan: ‘Je kunnen bewegen zonder onderdrukking, op elk gebied: thuis, op je werk. Je wilt gezien worden zonder kleur, als mens.’
‘Als je je vrij voelt kun je je beter ontwikkelen.’
