Het Age Friendly Cultural City-programma “Nooit te oud” had enige aanloopproblemen. Voor een aantal vooraf bedachte activiteiten bleek weinig animo onder de Roermondse ouderen. Pas toen de organiserende partijen de behoefte ging peilen op plekken waar ouderen vertoefden, begon het programma te lopen. Op de open dag in december was het met 500 bezoekers zelfs te druk.
Roermond is een gemeente in midden-Limburg met bijna 60.000 inwoners. Ongeveer 35 procent van de bevolking is 55-plus. Roermond wil een leeftijdsvriendelijke stad zijn, waar ruimte is om op een prettige manier oud te worden. Cultuurparticipatie kan daar een belangrijke rol in spelen. Dat was een reden voor Roermond om deel te nemen aan het AFCC-programma.
Dat de stad ouderen al serieus nam, blijkt uit het bestaan van de Seniorenraad Roermond, met een drukbezochte website vol informatie en activiteiten. Het AFCC-programma moest het culturele ouderenbeleid nog beter op de kaart zetten. ECI Cultuurfabriek, de Koninklijke Harmonie Roermond en de welzijnsorganisatie Wel.kom staken de koppen bij elkaar. De afdeling Welzijn van de gemeente zegde haar steun toe op voorwaarde dat het programma de verbinding legde met bestaande activiteiten en dat het na twee jaar geen stille dood zou sterven.
Blazersklas
De instellingen bedachten het overkoepelende project “Nooit te oud”. ECI Cultuurfabriek kwam vooral met activiteiten op het gebied van theater en beelden kunst, de harmonie vanzelfsprekend op muzikaal gebied, zoals een blazersklas en een koor. De muzikale activiteiten liepen vanaf het begin aan goed, maar voor de andere activiteiten lag dat anders. ‘Ik moet toegeven dat de programma’s die wij bedachten aanvankelijk op weinig belangstelling konden rekenen,’ vertelt projectleider Ton Wilbers van ECI Cultuurfabriek. ‘Zo dachten we dat ouderen het interessant zouden vinden om een monstrans te maken. Maar bijna niemand bleek de behoefte te hebben een dergelijk relikwie te leren maken.’ De theatervoorstelling “De vissen komen mild” riep gemengde gevoelens op. De vijf deelnemers waren zeer enthousiast, het groot deel van het publiek vond de voorstelling te abstract.
projectleider Ton Wilbers ECI Cultuurfabriek‘Ik moet toegeven dat de programma’s die wij bedachten aanvankelijk op weinig belangstelling konden rekenen.’
Combicursus
ECI Cultuurfabriek veranderde diametraal van aanpak. Na ruggenspraak en in samenwerking met Wel.kom en de Seniorenraad ging de instelling de vraag “ophalen” op plekken waar ouderen komen. Die bleken, naast muziek maken, vooral behoefte te hebben aan tekenen en schilderen en verhalen schrijven en vertellen. ‘Voor hen hebben we een combicursus ontwikkeld. Niet alleen leren de deelnemers schrijven, maar ook om hun verhaal op een aansprekende manier op het podium te brengen.’ Zo ontstonden workshops in vijf verschillende disciplines met 67 deelnemers.
Wijken
Wat niet veranderde was het voornemen de workshops in de verschillende wijken van Roermond te geven. Daarmee bracht de organisatoren het programma dichtbij de doelgroep. ‘We hadden in het begin moeite de eenzame oudere te vinden. Omdat veel mensen meegedaan hebben die niet op andere plekken actief waren, hebben we het idee dat we daar uiteindelijk wel in zijn geslaagd,’ aldus Wilbers. ‘In december 2019 hebben we een open dag georganiseerd met een waaier van onze AFCC-activiteiten. Daar kwamen 500 bezoekers op af!'
'Op basis van de vragen en wensen die daar naar voren kwamen, zijn we bijvoorbeeld een lescyclus Amuletten maken gestart.’
Onderzoek
Met het AFCC-programma draait Roermond ook mee in een onderzoek van de Universiteit van Maastricht naar de effecten van allerhande activiteiten op de gezondheid van mensen. En dus ook naar de effecten van culturele activiteiten op de gezondheid van ouderen. ‘Na afloop van elke activiteit vullen de deelnemers een evaluatieformulier in. Helaas gooide het coronavirus roet in het eten. Heel veel activiteiten liepen nog, zodat we nog te weinig respons hebben voor conclusies'.
Corona
Het hele programma is zo goed als tot stilstand gekomen. Wel krijgen deelnemers uit de blazersklas nog online les. Ouderen zitten bijvoorbeeld thuis saxofoon te spelen en de docent kijkt via Zoom mee. En de Harmonie heeft een programma muziektheorie neergezet (om zingen en blazen met veel mensen niet mogelijk was). Maar niet iedereen heeft de mogelijkheden om online iets te doen en sommigen zijn ook angstig en willen voorlopig niet deelnemen aan groepsactiviteiten’.
‘Wij gaan verder met het AFCC programma, ook na 2021, omdat we het belangrijk vinden, en we merken dat 2 jaar te kort is om echt te verduurzamen'.
Als organisatie hebben we gemerkt dat we een jaar nodig hebben gehad om alle partijen op elkaar af te stemmen en goede activiteiten die aansluiten bij de doelgroep te ontwikkelen. Na het eerste jaar, waar we aan het eind van het jaar het idee hadden dat het begon te lopen, kwam corona. Dus we willen graag door, om Nooit te Oud echt een plek te geven in de Roermondse samenleving’, aldus projectleider Ton Wilbers.
BNG Bank Lang Leve Kunstprijs
Zeven steden laten zich de komende tijd zien in lokale manifestaties, online of live. De jury woont deze bij en beslist wie van hen het beste ouderen en cultuurparticipatie op de kaart heeft gezet. De winnaar ontvangt op 31 mei 2021 de BNG Bank Lang Leve Kunstprijs ter waarde van 20.000 euro.
