Vanuit een helicopterview heeft Houten de vorm van een vlinder. Die stedenbouwkundige structuur is meteen de titel van de multidisciplinaire theatervoorstelling die in het kader van het Age Friendly Cultural Cities-programma tot stand is gekomen. De verhalen van Houtenaren op leeftijd vormden de grondstof voor de show, die vanwege corona lang moest wachten op haar première. Maar het lukte! ‘De deelnemers verlangden er heel erg naar het project af te maken met een voorstelling op een podium.’
Terug naar het Houten van de jaren zeventig. In het dorp woonden zo’n 3000 mensen, tot de gemeente in de Tweede nota ruimtelijke ordening wordt aangewezen als groeikern. Onder meer door de bouw van Vinex-wijken groeit het dorp uit tot een gemeente van meer dan 50.000 inwoners. ‘Door die snelle groei is Houten heel lang een jonge gemeente geweest,’ vertelt beleidsmedewerker Samenleving Jessica Dijkman, ‘maar we maken een inhaalslag. Binnen nu en tien jaar zitten we qua vergrijzing op of over het landelijke gemiddelde. We willen voorsorteren op deze ontwikkeling en onze gemeente beter op ouderen inrichten. Qua toegankelijkheid, voorzieningen, maar ook qua cultureel aanbod. We zien het AFCC-programma als een zet in de rug.’
Paradepaardjes
Culturele organisatie Aan de Slinger, welzijnsorganisatie “van Houten&co” en de gemeente sloegen hun handen ineen om onder de overkoepelende titel Onvergetelijk Houten duurzame projecten voor ouderen te realiseren. De paradepaardjes hiervan zijn de danstheatervoorstelling De Vlinder en de oprichting van een ouderenadviesgroep. De Vlinder is een multidisciplinair project, geïnspireerd op de stedenbouwkundige vlindervorm van Houten. Oudere Houtenaren vertellen over het dorp aan een jongere generatie. Hun verhalen en de verhalen over de Vinex worden verbeeld in de voorstelling. Aan de productie werken 80 deelnemers mee.
Projectleider Ellis Scheppink van Aan de Slinger: ‘Oorspronkelijk was het de bedoeling het project te beginnen met vier wandelingen. Door het slechte weer hebben we daarvan afgezien en een startbijeenkomst in het theater georganiseerd.’ Achteraf bleek de startbijeenkomst prima te werken. Deelnemers en potentiele deelnemers konden vrijblijvend in contact komen met de choreograaf, fotograaf en de beeldend kunstenaar die het project artistiek begeleidden.
Projectleider Ellis Scheppink‘De opkomst was goed en er kwam veel respons van de deelnemers. Daarna is het project in Houten gaan rondzingen.’
Vrolijk
Een andere activiteit die aan het project is toegevoegd is een bezoek aan zwembad De Wetering. Op 18 februari 2020 werd daar een fotoshoot gehouden, een zwemchoreografie uitgevoerd en op video opgenomen. De bedoeling is dat de filmbeelden uiteindelijk worden gebruikt tijdens de dansvoorstelling. Scheppink: ‘Tijdens die sessie bleek dat De Vlinder bij iedereen was gaan leven. De groep was heel erg samengesmolten. Inmiddels zijn er al veel foto’s gedeeld. Ik kreeg net nog een verzoek van een deelnemer om meer foto’s. “Ik word er zo vrolijk van,” schreef ze. Kijk, daar word ik dan weer vrolijk van.’
Ouderenadviesgroep
Een sterke manier om de culturele vraag te peilen was de oprichting van een ouderenadviesgroep. Onder leiding van de cultuurmakelaar geven leden vanuit verschillende invalshoeken waardevolle input. Ook via andere weg krijgen de bij het project betrokken partijen feedback. De gemeente heeft in samenwerking met het kennisinstituut Movisie een leer- en verbetertraject ingericht. Het doel is tweeledig: enerzijds het versterken van de activiteiten die in het kader van De Vlinder plaatsvinden. Anderzijds om expliciet te maken wat de partijen leren van dit project en om deze kennis in toekomstig beleid en activiteiten toe te passen.
Dijkman namens de gemeente: ‘We wilden de aanbevelingen en bevindingen van zowel de ouderenadviesgroep als van Movisie delen op de Slotmanifestatie van 14 april maar corona gooide roet in het eten. We hadden graag aan de hand van resultaten laten zien wat cultuur kan betekenen in het leven van ouderen. Op die uitkomsten kan de gemeente haar koers bepalen. Door corona is het nu te vroeg om daar beleidsmatig iets over te zeggen. Wel kan ik zeggen dat het project binnen de gemeente veel goodwill heeft gekweekt.’
Door in Corona-periode
Je kunt in je schulp kruipen, of je kunt er zo goed en zo kwaad mogelijk mee dealen. Houten koos voor het laatste en heeft in de afgelopen maanden een corona-proof AFCC-programma gedraaid. Zo is er een bijeenkomst georganiseerd waarbij alle docenten en medewerkers van “vanHouten&co’, Aan de Slinger en Gouden Dans aanwezig waren. De deelnemers zijn in verschillende kleine groepen ontvangen in de theaterzaal. Onder hen een koor van 35 zangers. Zij hebben buiten op gepaste afstand gezongen. Iedereen was enorm blij elkaar weer te zien.
Natuurlijk moest ook de danstheatervoorstelling De Vlinder worden aangepast. Besloten is een dansfilm te maken. Buiten kon wel worden gedanst. Alle deelnemers (dans, beeldend, fotografie én zangers) zijn tijdens de opnamedag telkens in kleine groepen uitgenodigd voor verschillende scenes. In totaal hebben ruim tachtig mensen deelgenomen. De deelnemers waren razend enthousiast, aldus projectleider Ellis Scheppink. ‘De voorstelling konden we uiteindelijk toch spelen, weliswaar met een wat kleiner publiek, maar we zijn heel blij dat het gelukt is. Vooral voor al deze enthousiaste deelnemers!’
Gouden tip! ‘Organiseer een vrijblijvende startbijeenkomst waar kunstenaars, deelnemers en vrijwilligers met elkaar kennismaken. Daarna gaat het project meer leven in de stad.’
BNG Bank Lang Leve Kunstprijs
Zeven steden laten zich de komende tijd zien in lokale manifestaties, online of live. De jury woont deze bij en beslist wie van hen het beste ouderen en cultuurparticipatie op de kaart heeft gezet. De winnaar ontvangt op 31 mei 2021 de BNG Bank Lang Leve Kunstprijs ter waarde van 20.000 euro.
