Witte de With Centrum voor Hedendaagse kunst is één van de presentatie-instellingen die meedoen aan het begeleidingstraject dat wij aanbieden binnen de subsidieregeling MeeMaakPodia. Jessy Koeiman werkt hier als programmamaker collectief leren. Eind mei ontmoetten gehonoreerde instellingen elkaar in het Rotterdamse kunstcentrum tijdens een kennismakingsbijeenkomst.
Op 27 juni 2020 kondigde het instituut aan dat het de oude naam "Witte de With Center for Contemporary Art" intrekt. Sinds 27 januari 2021 wordt verder gegaan onder de naam Kunstinstituut Melly.
De ambitie van kunstcentrum Witte de With is om samen met makers, dwars door generaties en vakgebieden heen, aanjager te zijn van vernieuwing. Om een plek te maken in Rotterdam, hun thuishaven, waar kunst, ondernemerschap en community bijeenkomen.
Maar hoe word je zo’n plek? Jessy: ‘Voor ons is deze aanpak nog tamelijk nieuw. Daarom was het heel nuttig om tijdens de kennismakingsbijeenkomst te horen dat we als MeeMaakPodia gemeenschappelijke struggles hebben. Witte de With was altijd nogal imponerend: veel mensen stapten er niet gemakkelijk naar binnen. En we deden wel aan samenwerkingen, maar dan vooral langdurig, met bijvoorbeeld kunstacademiestudenten. Projecten waren ver van tevoren uitgedacht. Onze nieuwe directeur wilde een toegankelijker kunstinstelling en besloot de deuren te openen voor meer invloeden van buitenaf, te beginnen met jongeren.
Doel is dat zij uiteindelijk mede ons aanbod bepalen, dus niet meer top down maar meer bottom up. Ze begonnen bij de eerste ruimte die je ziet: beneden aan de straatkant. Die ruimte is nu boekwinkel, klaslokaal en café in één.
Daarnaast ging onze organisatie mensen werven uit een andere hoek. Zo kwam ik erbij. Ik bracht een eigen netwerk mee en door via via weer anderen te benaderen bereiken we nu een veel diverser publiek. Ik vind het belangrijk niet alleen ruimte te bieden aan beeldende kunst, maar ook aan spoken word, poëzie, dans, muziek.’
“Zeker omdat wij dit voorheen niet deden, ben ik heel tevreden over wat er al lukt. Ons imago was vrij elitair en dat is al snel aan het doorbreken.”
Activiteiten op weg naar het doel
Welke activiteiten zette Witte de With op, die helpen in de doorontwikkeling als MeeMaakPodium? Jessy: ‘Stap één was het organiseren van events om niet-bekende kunstenaars, vooral jongeren en young professionals, een podium te geven. Daarnaast startten we een jongerenproject waarbij jongeren die niet snel met kunst in aanraking komen zes maanden als host in de benedenruimte werken en hier en op andere locaties artistieke en commerciële activiteiten organiseren. In de eerste ronde ze als taak een naam en identiteit aan de ruimte te geven. Dit keer moeten ze een eigen pop-up tentoonstelling organiseren. Daarvoor moeten ze nieuwe verbindingen zoeken.’
Het kunstcentrum zocht hiervoor samenwerking met Thuis op straat, Zadkine en andere MBO’s en kleinere organisaties die met jongeren werken. ‘En doordat we de deelnemers koppelen aan diverse collega’s,’ vertelt Jessy, ‘ontstaat er een dynamischer sfeer in onze organisatie. Verschillende perspectieven en belevingsbeelden komen samen.’
“Een frisse wind waait door de instelling, wat concepten en ideeën oplevert die voor ons niet voor de hand liggen.”
Doorontwikkeling
Dit project breidt de instelling nu uit om langer effect te hebben en het eigen netwerk inclusiever te maken. Jessy: ‘Tijdens de kennismaking met andere instellingen kwam de vraag op hoe je nieuwe doelgroepen niet zozeer bereikt, maar ook vasthoudt: echt onderdeel maakt van je organisatie. Wij hebben precies met dit doel subsidie aangevraagd voor drie fellowships als vervolg op ons jongerenproject. Daarin organiseren de deelnemers verschillende events, werven ze nieuw publiek en werken ze aan onze identiteit.’
Doel is om via beeldende kunst te onderzoeken hoe cultuur onze samenleving vorm geeft en zelf voorstellen te doen voor vernieuwing. Een voorbeeld zou kunnen zijn om een nieuwe pop-up ruimte te beginnen als resultaat van het fellowship, maar dit wil Witte de With vooral ook samen met de deelnemers bedenken en vormgeven.
Begeleiding
Jessy merkte tijdens de kennismakingsbijeenkomst dat het niet lastiger praten was met bijvoorbeeld bibliotheken dan met een museum. ‘Het proces dat we allemaal doorlopen is overkoepelend. En we moeten hiervoor toch al buiten onze eigen organisatie stappen. Door diverse expertise en interesses uit te wisselen, is de hele organisatie collectief aan het leren.’
Ze heeft ook wel wat tips voor instellingen die ook deze kant op willen. ‘Voor ons was het eerst lastig nieuwe doelgroepen binnen te krijgen - in ons geval om te beginnen jongeren - maar in een diverse stad was dit wel echt nodig. Laat ze eerst ergens anders met je kennismaken, dan komen ze daarna wel. Het is heel fijn nu een coach te hebben die ons helpt de juiste mensen te vinden. Najah heeft veel vergelijkbare ervaring en linkt ons aan allerlei mensen.’
Witte de With Center for Contemporary Art werd in 1990 opgericht als kunsthuis, met als missie het presenteren en bevragen van hedendaags werk van beeldend kunstenaars en cultuurmakers van dichtbij en verder weg.
Het programma reflecteert op het hedendaagse en op de manier waarop kunst in het verleden tot stand kwam en beleefd werd. Tegelijk kijkt het vooruit naar de verschillende toekomstscenario’s die kunst kan vormgeven.
