Cultuureducatie gaat voorlopig even niet door. Of toch? Madeleine Maatstap gebruikt haar specialisme om haar eigen kinderen in coronatijd kunst- en cultuurlessen te geven. Opvallend genoeg ligt haar gebruikelijke breiwerk helemaal stil. Cultuurmaken gaat even helemaal anders, nu.
Normaal gesproken ga ik elke maand met mijn kinderen, van 5 en 7, naar een museum. Ze kiezen dan een kaart uit in de museumwinkel en gaan het schilderij erop zoeken. Daarna tekenen of schilderen ze het na, ter plekke in het restaurant. Nu we dat moeten missen, geef ik ze thuis opdrachten. We begonnen met dagelijks een foto te maken van een 'gezichtje' in huis. Die postten we op Instagram, met een vraag erbij: welk dier is dit, of welk tekenfilmkarakter? Mensen reageerden met eigen foto's van gezichtjes, wat mij weer inspireert. Interactie met mensen is mijn werk en ook wat ik het liefste doe.
Al sinds mijn studententijd geef ik rondleidingen in verschillende musea. Eerst in het Onderwijsmuseum, daarna in historisch museum De Dubbelde Palmboom (nu Museum Rotterdam) en in het Boijmans. Tegenwoordig geef ik als museumdocent rondleidingen in het Mauritshuis, het Wereldmuseum en het Stedelijk museum Schiedam, meestal aan kinderen en jongeren, soms ook aan volwassenen. We gaan dan in gesprek over kunst en ik probeer hen kunst te laten ervaren – het is meer dan alleen kijken. Daarvoor heb ik mezelf alles aangeleerd – ik heb geen kunstopleiding, maar heb cultureel-maatschappelijke vorming (CMV) gestudeerd. Sinds ik voor het Mauritshuis ook lessen geef in het buurthuis in de Haagse Schilderswijk, komt die opleiding juist mooi van pas.
Voorlopig geef ik mijn eigen kinderen oude, maar ook bestaande museumlessen, bijvoorbeeld Thuis is mijn huis van het Wereldmuseum. Daarin zitten handelingen die ze toch moeten leren, zoals vouwen, maar ze filosoferen ook. Wat maakt een plek tot 'thuis'? En zou je wel of niet in een afgelegen fjord of juist in een favela willen wonen?
"Eerst zette ik alle opdrachten op Instagram, maar sommige ouders schreven: 'Nu verwachten mijn kinderen dat ik dat óók doe, maar ik weet niets van techniek of kunst!'"
Morgen zitten we al een maand thuis. En ook als de scholen over een tijdje weer opengaan, staan er niet weer meteen groepen scholieren voor de deur. De eerste weken thuis gaf dat wel stress: over de scholieren met wie sommige scholen nu geen contact hebben, over m'n eigen baan als freelancer en over die van collega's, sowieso over het voortbestaan van musea...
Die zijn nu versneld bezig met digitalisering, van hun collectie én van educatie. Ik zat al met een collega te fantaseren dat we de eerste docenten online museumeducatie worden. We missen niet alleen de schilderijen, maar zeker ook het praten erover. Ik wilde bijna een filmpje opnemen waarin ik een rondleiding door mijn huis gaf – gewoon om weer even het gevoel te hebben iets aan anderen over te brengen.
Die zorgen zijn één van de oorzaken dat ik in deze periode niet toekom aan mijn grote hobby: breien. Mijn moeder breide veel, dat had ze zichzelf geleerd. Ik vond er weinig aan totdat ik voor het eerst zwanger werd en een dekentje wilde breien. Dat werd steeds meer. Toen ik eens over een breifestival op de Shetlandeilanden hoorde, waar mensen komen van over de hele wereld, besloot ik erheen te gaan. Die eilanden stonden namelijk op de to-do-list die ik al sinds mijn achttiende bijhoud. Daar begon mijn passie en sindsdien bezoek ik veel wolfestivals, soms voor wolwinkel Cross and Woods: ik verkoop wol voor hen en doe intussen contacten en inspiratie op, niet alleen qua textiel maar ook taal, eten, gebruiken.
“Mijn breiwerk heb ik altijd bij me. Als ik een momentje tussendoor heb, waar ik ook ben, zit ik te breien. Die context is nu even weg.”
De laatste tijd was ik bezig aan breisels naar schilderijen, zoals een sjaal in de kleuren van Vinger aan de wang van kees van Dongen. Ik was juist zo toe aan tijd voor mezelf – zoals veel mensen – en had gehoopt heel veel te breien, deze periode. Maar nu we zo 'opgesloten' zitten, zit ik ook gevangen in mijn hoofd. Ik brei ineens veel strakker of maak veel fouten. In gedachten ben ik al vier keer door mijn wolvoorraad heen gewandeld om mutsen te ontwerpen, maar ik maak ze niet. Ach, het is nu wat het is. De lessen aan mijn kinderen zijn ook heel leuk. Al roepen zij ook weleens: ja, doei!'
Estafette
Dit artikel hoort in een reeks portretten van een amateur-cultuurmakers.
Leuk stukje? Deel & inspireer! #cultuurmaaktiedereen
Benieuwd aan wie Madeleine het stokje doorgeeft?
Volg alle verhalen op ons online magazine of via Facebook.
