In de dagen rondom het paasweekend bezocht ik de eilanden van het Caribisch deel van ons Koninkrijk. Ik was daar namens alle rijkscultuurfondsen met collega’s van het Fonds Podiumkunsten, het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, het Nationaal Restauratiefonds en ons eigen Fonds voor Cultuurparticipatie. Doel? Het ontmoeten en spreken van velen uit de culturele sector ter plaatse én het ophalen van informatie waarmee wij als fondsen ons werk ter plekke beter vindbaar en toepasbaar op de realiteit kunnen maken.
De hoge opkomst bij de meet&greets toont het nut van onze reis. We ontmoeten een gedreven en getalenteerde generatie young creatives - zoals Kerr Lanooij, Christian Perelata, Danilo Christiaan en Pito Polo - die de eigen omgeving vooruit helpen en met name ook cultuur voor iedereen toegankelijk willen maken. Eén van de aanwezigen heeft het over een ware ‘culturele renaissance’ op Curaçao.
Op Aruba in Cas di Cultura ontmoet ik tijdens een meet&greet een gemêleerd gezelschap van ongeveer 45 mensen. Ik vertel over het Caribisch verbindingsloket, dat we als rijkscultuurfondsen met ingang van 2022 startten en waarmee we onze toegankelijkheid en bereikbaarheid voor aanvragers in het Caribisch deel van het Koninkrijk al wilden vergroten. En ik vertel over de subsidieregelingen van ons Fonds zoals Herdenkingsjaar Slavernijverleden, Cultuureducatie met Kwaliteit en Samen Cultuurmaken. Vanuit de groep komen vragen over de taken van de verschillende rijkscultuurfondsen en we spreken over de gevoeligheden uit onze gedeelde geschiedenis. De aanwezigen hopen dat er iets gaat veranderen en wij nu wel het verschil gaan maken, dat al veelvuldig door onze voorgangers is beloofd.
Onder leiding van de bevlogen Clifford Rosa van Stichting Rancho Aruba brengen mijn collega’s en ik een bezoek aan de wijk Rancho. Deze wijk is van oorsprong een nederzetting voor vissers en kent uitdagingen op meerdere fronten. We zien hoe stichting Rancho Aruba de wijkbewoners ondersteunt, met vrijwilligers werkt aan het duurzaam opknappen van de wijk en diverse activiteiten organiseert die bijdragen aan het verhogen van de locale leefbaarheid én sociale cohesie.
Wat mij opvalt, is de grote impact van de coronapandemie op de culturele sector. Veel culturele organisaties op Aruba zijn bijvoorbeeld nog niet heropend. Investeringen in cultuur kwamen in het verleden voornamelijk uit de inkomsten uit toerisme, maar die inkomsten vielen natuurlijk grotendeels weg tijdens de pandemie. Iedereen die in de culturele sector werkt en betaald wordt door de overheid, moest (net als in het onderwijs en de zorg) salaris inleveren. Bij een groot aantal culturele organisaties bleef subsidiering tot op de dag van vandaag uit. En ook veel salarissen zijn nog niet terug op het niveau van voor maart 2020. Combineer dat met een flinke inflatie en je krijgt een idee over hoe nijpend de situatie is
De persoonlijke ontmoetingen hier openen mijn ogen en zijn daarmee enorm waardevol.
Het werk van Stichting Rancho werpt zeker vruchten af maar kan onmogelijk zonder extra financiële ondersteuning. Voor een vitale, toekomstbestendige culturele sector op alle zes de eilanden is een continue steun vanuit de (lokale) overheid hard nodig. En die blijft vooralsnog veelal uit.
Door dit werkbezoek aan het Caribisch deel van het Koninkrijk is het voor mij duidelijk dat we meer verbindingen moeten leggen tussen de activiteiten daar en het werk van het Fonds. Inspirerend vond ik aantal mooie cross overs: activiteiten die zich op het snijvlak van het culturele en sociaal domein bevinden. En ook op het gebied van cultuureducatie zag ik veel mooie projecten en bespreken we kansrijke plannen. Ik ben, kortom, vol inspiratie teruggekeerd naar Nederland en zal samen met de collegafondsen waar mogelijk in actie komen om het - veelvuldig gevraagde én beloofde - verschil te gaan maken.
Foto's gemaakt door: KaYan Tang, Gino van Zolingen, Jenny Mijnhijmer, Viktorien van Hulst, Joris van Ballegooien, Hans Jacobs, Harry Kers en Melanie Sloot