Op 15 maart vinden de Provinciale Statenverkiezingen plaats. Daarbij worden de leden van de Eerste Kamer gekozen én de plannen voor iedere provincie bekend gemaakt. Natuurlijk ben ik, als burger én als directeur van het Fonds voor Cultuurparticipatie, nieuwsgierig naar de politieke ambities van de partijen die meedoen aan deze verkiezingen. Uiteraard kijk ik dan in het bijzonder naar de ambities op het terrein van cultuureducatie en cultuurparticipatie.
Zuid-Holland op een kaart
Een mooi voorbeeld van hoe je kunt zien wat er in jouw provincie speelt op het gebied van cultuur, is de interactieve cultuurkaart van de provincie Zuid-Holland. Deze kaart werd onlangs gelanceerd door Het Kunstgebouw, de culturele steuninstelling van deze provincie: Cultureel Zuid-Holland in Kaart.
Opvallend is dat de kaart laat zien dat er buiten de grote steden in Zuid-Holland minder aandacht is voor cultuur. Een van de redenen is dat veelal kleinere gemeenten praktische drempels, zoals tijd en middelen, ervaren waardoor er geen of weinig cultureel aanbod kan worden gestimuleerd.
Zonder een gezonde provinciale culturele infrastructuur lukt het niet om de cultuurdeelname voor iedereen mogelijk te maken.
Rol provincies
Dat er aandacht moet zijn voor het culturele aanbod in kleinere gemeenten in de regio blijkt ook uit het onderzoek van IPO (Interprovinciaal Overleg). Dit is een onderzoek naar de huidige en mogelijk toekomstige positie van onze provincies in het culturele beleidsbestel.
Eén van de adviezen hieruit is dat provincies, naast het aanjagen van innovatie en talentontwikkeling, samen met gemeenten en de rijksoverheid, moeten voorzien in regiobreed cultureel aanbod. Ik onderschrijf dit, want zonder een gezonde provinciale culturele infrastructuur lukt het niet om de cultuurdeelname voor iedereen mogelijk te maken.
Provinciaal beleid
Ter voorbereiding op de verkiezingen realiseerde kennispartner LKCA een onderzoek naar het provinciale beleid op het gebied van cultuureducatie en cultuurparticipatie. Het onderzoek wordt begin maart 2023 gepubliceerd, maar ik licht er alvast een aantal opvallende punten uit.
Uit het onderzoek blijkt dat er flinke discussies worden gevoerd over de onderlinge taakverdeling tussen rijksoverheid, provincies en gemeenten op de thema’s cultuureducatie en cultuurparticipatie. Of er beleid wordt gevormd en gerealiseerd, is vanzelfsprekend afhankelijk van de politieke koers die de provincie vaart.
Zo heeft bijvoorbeeld de provincie Utrecht het thema Cultuurparticipatie tot een provinciaal beleidsdomein gemaakt. En koppelt de provincie Limburg de regionale identiteit aan cultuurparticipatie en profileert ze zich zelfs als dé muzikale provincie. Als cultuurparticipatie en cultuureducatie in het provinciaal beleid verankerd zijn, zie ik ter plekke vaak gepassioneerde bestuurders.
Stem voor cultuur
Welke politieke partijen de komende jaren de koers binnen de Provinciale Staten gaan bepalen is voor het kunst- en cultuurbeleid, met cultuureducatie en cultuurparticipatie in het bijzonder, van groot belang. Daarom is iedere stem bij de Provinciale Statenverkiezingen op 15 maart a.s. van grote waarde. Om je keuze te bepalen, kun je in veel provincies een stemwijzer of kieskompas doen. Mag cultuur op jouw stem rekenen?