De ontvangst in theater De Kom was allerhartelijkst: in de foyer ontving het zangduo De Zingende Koffiemeisjes de gasten met liedjes van vroeger. Ook openden ze het zaalprogramma met de meezinger Koffie Koffie, lekker bakkie koffie, waarna presentator Noraly Beyer het heft in handen nam. ‘Na twee jaar in de jury te hebben gezeten ben ik nu vereerd uw gastvrouw te zijn,’ aldus Beyer.
Ze nodigde Hedwig Verhoeven, directeur van het Fonds voor Cultuurparticipatie, uit op het podium. Met het programma Age Friendly Cultural Cities (AFCC) moedigt het Fonds voor Cultuurparticipatie steden aan om het kunst- en cultuuraanbod voor ouderen op peil te houden en te verduurzamen. ‘We hebben een beweging in gang gezet,’ aldus Verhoeven. ‘Dat is wat we als Fonds ook willen: een vliegwiel zijn. En ik zie in de steden die deze ronde hebben meegedaan en ook in de steden die volgend jaar afronden, dat er echt wat gebeurt.’
directeur-bestuurder Fonds voor Cultuurparticipatie Hedwig Verhoeven"We hebben een beweging in gang gezet."
Dansvisite
Aan de ronde 2018-2019 deden zes “steden” mee: Alkmaar, Amersfoort, Haarlem, Helmond, Den Bosch en onder de noemer Zeeland: Middelburg, Goes, Veere, Kapelle, Borsele, Hulst. De zes presenteerden hun AFCC-inspanningen middels een optreden, een filmpje en een korte pitch.
Van Den Bosch maakte vooral het filmpje over de dansvisite indruk. Daarin ging een danser van Dansnest op bezoek bij Piet en danste diens levensverhaal met hem. De dans eindigde verstild, voor het Boeddhabeeld in Piets woonkamer. Helmond presenteerde het archeologieproject Helmond in 100 stukskes. Aan de hand van hun vondsten vertelden drie ouderen op het podium verhalen van vroeger. Dat het principe functioneel was bewees een van de deelnemers die, tot grote hilariteit, niet meer ophield met vertellen. Haarlem presenteerde het overkoepelende project Haarlems Goud. Er werden Gardensongs ten gehore gebracht en het project Gouden Boeken. Met een brok in de keel droeg Nelly Peeters haar zelfgemaakte gedicht Mijn huid is dun geworden voor. De emotie sloeg over op het publiek.
Beter van kunst
Amersfoort speelde een voorstelling die bestond uit poëtische associatieve verhalen en ervaringen met dementie. Indruk maakten vooral de twee vrouwen wier echtgenoten Joop en Kees aan dementie lijden. ‘We zien hoe mensen echt beter worden van kunst,’ vertelde cultuuradviseur Anne Arendsen in haar pitch voor Amersfoort.
Alkmaar borduurde voort op het al vijf jaar lopende project Dag en Dauw. De stad wil snel kunnen inspringen op initiatieven vanuit de ouderen. Zoals dat van Margo Koopman, die de voorstelling Hij valt, hij valt gaat maken met professionals. Het idee erachter is: wat zou je doen als je op latere leeftijd een grote geldprijs wint?
Zeeland sloot de presentaties af met een optreden van twee gepensioneerde broers: Albert de Vos op gitaar en Koos de Vos op accordeon. Samen brachten zij honderd jaar oude Franse muziek tot leven.
Topdagen
Tussen de presentaties door hielden twee sprekers een zogenoemde 'TED Talk' van zeven minuten. Jolanda Lindenberg doet aan de Leyden Academy onderzoek naar de wensen en verlangens van ouderen. Haar conclusie was: ‘We moeten niet kijken naar leeftijd, niet naar beperkingen, maar ons in onze wensen en verlangens focussen op wat nog mogelijk is.’
Later op de middag hield Yassine Boussaid, directeur van Theater De Meervaart in de Amsterdamse wijk Osdorp, een inspirerend en hoopgevend verhaal over de rol van het theater in de wijk. ‘Ik ben er trots op dat bij voorstellingen in De Meervaart een hele kleurenwaaier van mensen in de zaal zit,’ aldus Boussaid. ‘Bij het Amsterdams Volkskoor is het publiek overwegend zestig plus. Dat zijn topdagen voor De Meervaart. Het koor blijft dus zeker onderdeel van de programmering.’
Eigen goud (her)ontdekken
Voor de prijsuitreiking sprak juryvoorzitter Hedy d’Ancona in een filmpje de aanwezigen toe. Vanaf haar bed - ze revalideert van plaatsing van een nieuwe heup - vertelde ze: ‘Ik ben als jurylid nog nooit bij een stad op bezoek geweest zonder een voorstelling te zien waar ik niet ontroerd raakte, die niet geestig was, waar geen nieuw talent opdook.’ Ze beloofde volgend jaar weer als juryvoorzitter op de been te zijn. Immers ‘heup doet leven!’
Tijd voor de apotheose. In een regen van confetti riep jurylid Wim Hillenaar Haarlem uit tot winnaar van de BNG Bank Lang Leve Kunstprijs 2019. De jury was lovend over de kwaliteit van het culturele aanbod. Bovendien zorgt de gemeente voor voldoende financieel draagvlak om cultuurparticipatie door ouderen ook voor de toekomst veilig te stellen. Bij monde van beleidsmedewerker Cultuur Anna Lamberts reageerde Haarlem juichend: ‘De prijs gaat een zwiep geven aan vele initiatieven. We hopen dat steeds meer ouderen hun eigen goud gaan ontdekken of herontdekken.’
juryvoorzitter BNG Bank Lang Leve Kunstprijs Hedy d'Ancona"Ik ben als jurylid nog nooit bij een stad op bezoek geweest zonder een voorstelling te zien waar ik niet ontroerd raakte."
