De kennissessie ‘Van gonswoord naar integrale aanpak’ wordt gepresenteerd door Iris van Irsel, impactonderzoeker bij Rainbow Creator en Jan Jaap Knol, directeur-bestuurder van de Boekmanstichting.
In 2023 heeft Iris, samen met Marjelle Vermeulen van het Impact Centre Erasmus, een onderzoek gepresenteerd over impact in de kunst en cultuursector. Daarvoor spraken zij met 100 directeuren bestuurders van culturele instellingen, financiers en beleidsmakers over hoe zij dachten over impact. In het onderzoek hebben ze samengewerkt met de Boekmanstichting.
Samen met het Fonds voor Cultuurparticipatie en het Impact Centre Erasmus zijn Iris en Jan Jaap de initiators van de Impact Tiendaagse, die met dit congres de aftrap krijgt. In die Tiendaagse worden culturele organisaties aangemoedigd na te denken over impact en hoe je daarmee kunt werken, maar er is ook ruimte voor kritische geluiden. En die kritische geluiden zijn zelfs erg belangrijk, aldus Jan Jaap.
Vandaag willen hij en Iris, in navolging van het onderzoek, het publiek bevragen over hoe zij denken over impact. Alleen met zoveel mogelijk informatie kun je uiteindelijk komen tot een integrale aanpak.
Via de Mentimeter worden verschillende vragen gesteld, zoals: Wat versta jij onder impact?, Werkte jouw organisatie voor vandaag al aan impact?, Welke motivaties zijn er om impactgericht te werken? en Welke kansen zie je?
Impact heeft, zo blijkt, een grotere rol in organisaties dan bleek uit het onderzoek van twee jaar geleden. Het merendeel van het publiek werkt al in meer of mindere mate aan impact. In het oorspronkelijke onderzoek bleek zo’n 80% vooral te praten over impact en was het belegd bij het bestuur. Impact was een gonswoord. Kwantitatieve metingen werden nagenoeg niet gedaan en hoewel kwalitatief onderzoek bij een klein gedeelte wel werd uitgevoerd, werd er vooral gepraat. Uit de antwoorden van de Mentimeter vandaag blijkt dat impact bij de meeste organisaties inmiddels meer uitvoerend en inhoudelijk wordt benaderd.
In het oorspronkelijke onderzoek werden bij impactgericht werken verschillende barrières ervaren. Zo kwamen de financiën vaak niet rond en was men van mening dat het publiek er niet op zat te wachten.
De Boekmanstichting organiseerde naar aanleiding van het onderzoek een rondetafelgesprek over impact met 25 mensen uit de culturele sector: beleidsmakers van gemeentes en de Raad van Cultuur, directeur-bestuurders en fondsmedewerkers. Daaruit volgden een aantal conclusies.
"Laten we impact echt zien als een concept dat uitnodigt tot verdieping, dat je inzicht geeft en waarvan je leert."
Allereerst is het begrip ‘meten’ problematisch. Dat impliceert dat iets exact meetbaar is. Beter is het, om de term ‘impact mapping’ te gebruiken. Daarbij kun je gebruikmaken van cijfers, maar ook van verhalen of andere vormen van data.
In het verlengde daarvan ligt, dat je oog moet hebben voor je eigen situatie en het begrip ‘impact’ toepast op je eigen schaal en activiteiten.
En tot slot is het advies om eerlijk te zijn over je impact richting subsidieverstrekkers. Zo wil je niet teveel impact beloven en daarmee je doel uit het oog verliezen.
De uitdaging is aan de hele sector om een rijkere invulling aan impact te geven. Laten we impact echt zien als een concept dat uitnodigt tot verdieping, dat je inzicht geeft en waarvan je leert.